19 czerwca 1940 6 Dywizja Pancerna otrzymuje zadanie, aby atakiem z zaskoczenia zająć twierdzę Epinal. Czołgi i strzelcy włamują się niespodziewanym uderzeniem do zachodniej jej części i osiągają Mozelę. Główne umocnienia znajdują się jednak na drugim brzegu — ataku Niemców oczekiwano od wschodu (patrz mapka 1.).

Pod Epinal jest sześć mostów przez Mozelę. Cztery zostały wysadzone całkowicie, jeden częściowo — wciąż jest przejezdny dla motocykli i lekkich pojazdów (punkt A na mapce nr 2). Ostatni, nietknięty jeszcze most jest przygotowany do wysadzenia (B). Atak na wschodni brzeg i dalszy marsz naprzód dywizji zależą od tego, czy uda się uratować ostatni most przed wysadzeniem.

W położonych na wschodnim brzegu domach Francuzi bronią się karabinami maszynowymi, działami przeciwpancernymi i ogniem strzelców (E), (D). Próba podejścia do mostu, przeprowadzona przez oddział rozpoznawczy złożony z oficerów zakończyła się fiaskiem, ranny został dowódca.

Niemiecki czołg, który chce wjechać na most, zostaje zniszczony ostrzałem.¹Podczas gdy Francuzi twardo się bronią, wczesnym popołudniem zostaje utworzony oddział uderzeniowy pionierów pod dowództwem Leutnanta Danzera. Wraz z plutonem strzelców ma spróbować – przechodząc na drugi brzeg przez ten z mostów, który jest tylko częściowo zniszczony – zdobyć od strony wroga przygotowany do wysadzenia, jeszcze nietknięty, ostatni most.

Do przedsięwzięcia meldują się na ochotnika dwaj Unteroffiziere, Gefreiter, dwóch Oberpioniere i jeden Pionier. Utworzone zostają dwa oddziały uderzeniowe. Mają spróbować zniszczyć przewody służące do wysadzenia: jeden — pod dowództwem Leutnanta Danzera na przeciwnym brzegu, drugi pod dowództwem Unteroffiziera na tym. Unteroffizier dociera aż do mostu, okazuje się jednak, że wejście od „niemieckiego” brzegu (C) jest niemożliwe.

Oddział Danzera przechodzi przez na poły zniszczony most (A), strzelcy uderzają, prowadząc walkę o domy, w głąb wschodniej części miasta. W tym czasie Leutnant Danzer i jego pionierzy ostrożnie przemykają się równoległymi do Mozeli drogami w kierunku mostu (B). Sprawdzają kilka domów, w jednym z nich trafiają na 15 rannych żołnierzy francuskich i około 40-50 cywilów. Nagle z bramy wyłania się sześciu, siedmiu Francuzów z karabinem maszynowym, którzy wycofują się. Jeden z nich wychodzi na wezwanie Leutnanta Danzera, okazuje się Alzatczykiem i informuje, że most przygotowany jest do wysadzenia. Wyjawia, że na moście położony jest gęsta zapora minowa, połączona lontami z ładunkami w komorach minowych mostu. Nie ma specjalnego punktu do odpalania ładunków.

Danzer chce osobiście przekonać się o prawdziwości tych informacji, najdalej jak to możliwe. Wraz ze swoimi ludźmi udaje się do położonego przy moście narożnego budynku, z którego okien dobrze widać most. Informacje Alzatczyka okazują się prawdziwe. Danzer unieszkodliwia umieszczone w tym samym domu (D) działko przeciwpancerne (25 mm – przyp. tłum), przez które został już wyeliminowany z boju niemiecki czołg na drugim brzegu.

Leutant Danzer zna decydujące taktyczne znaczenie zdobycia i udrożnienia tego ostatniego mostu na Mozeli dla marszu naprzód dywizji i zajęcia twierdzy Epinal. Chce działać, bez odbierania wcześniej dalszych rozkazów albo oczekiwania na posiłki. Wszyscy czekają na otwarcie drogi przez most. Sam podejmuje decyzję przeprowadzenia akcji. Sądzi, że może jej podołać w pojedynkę.

Prowadząc obserwację zauważa, że podczas przerw w ogniu przez most bez trudności przechodzą cywile. To nasuwa mu pomysł, by tak zamaskowanym podjąć próbę uratowania mostu. To jedyna możliwość, bo wróg otwiera ogień, gdy tylko ktoryś z Niemców pokazuje się na podejściu do mostu.

W sklepie na placu targowym znajduje roboczy kitel i kapelusz, które ubiera. Na zatroskane obiekcje kolegów, że przedsięwzięcie to jest ogromnie niebezpieczne i niemal nie może się udać Danzer daje spokojnie i pewnie odpowiedź: „Most musi być w końcu otwarty! Zrobię to! Uda się, nawet jeżeli będę musiał zginąć!”. Jest więc zupełnie świadom, jak trudne jest to zadanie.

Aby poinformować znajdujący się na drugim brzegu oddział o swych zamiarach, jedzie z Pionierem Wiedemannem do Unteroffiziera na zachodnim brzegu, przez wpół zniszczony most (A). Pionierom i ubezpieczeniu złożonemu ze strzelców daje zadanie, aby przy pomocy MG i karabinów osłanianiali go podczas przedsięwzięcia na moście (B).

Sam wsiada z Pionierem Wiedemannem do starego samochodu dostawczego i wraca poprzednią drogą. Wysadza Pioniera w pobliżu rynku (Q) i swoim pojazdem jedzie na most, w bezpośrednią odległość rygla minowego. Wyskakuje z pojazdu i zaczyna w ogromnym pośpiechu, po części leżąc, po części klęcząc wyciągać z lewej i z prawej kostki bruku, przecinać przewody detonacyjne, wyciągać miny i wysokim łukiem, przez barierkę szerokiego na dziesięć metrów mostu, rzucać je do Mozeli.

W międzyczasie wróg zwraca na niego uwagę i otwiera silny ogień. Żołnierze na „niemieckiej” stronie starają się wyeliminować Francuzów. Żołnierze Danzera ze wstrzymanym tchem obserwują Leutnanta, niewzruszenie kontynuującego swe czynności. Nie wyciągnął jeszcze wszystkich min, gdy nagle łapie się za szyję; przez lornetkę widać krew, towarzyszom daje znakiem do zrozumienia, że jest ranny. Jak okazało się później, został zadraśnięty w szyję przez pocisk. Mimo to dalej usuwa miny i — niczym cudem — mimo ostrzału, jest w stanie dokończyć swoją pracę. Biegnie z powrotem do swoich towarzyszy na wschodnim brzegu. W drodze potyka się o drut, szybko jest jednak znowu na nogach.

Wszyscy, którzy są świadkami tego czynu sądzą, że jednak mu się udało. Wtedy, kiedy jest już na końcu mostu, podnosi w górę ręce i znów pada. Po raz drugi trafił go pocisk z piwnicy na drugim brzegu. Pionier Wiedemann, który jest najbliżej, skacze ku niemu i wraz z gońcem motocyklowym wynosi z pola ostrzału. Danzer jest ciężko ranny — postrzał w brzuch. Mimo jego ciężkiej rany jego pierwsze słowa to: „Ważne, że otwarłem most, że dywizja może iść dalej.”

Za swój czyn Leutnant Danzer zostaje jeszcze tego samego dnia przedstawiony do odznaczenia Krzyżem Rycerskim. Nie dożywa wręczenia, umiera następnego dnia. Odznaczenie zostaje przyznane zaraz po jego śmierci (według innych danych dopiero 21.12.1940 r. – przyp. tłum.). Już wcześniej Danzer wyróżnił się podobnym dokonaniem. Nad Kanałem la Bassée pod Saint-Omer uchronił przed zniszczeniem inny przygotowany do wysadzenia most – mimo obrony wroga usunął przewody detonacyjne i wziął do niewoli oddział wysadzający. Otrzymał za to Krzyż Żelazny I Klasy.

Leutnant Danzer, urodzony 25.06.1916 r. Wiedeńczyk, już przed 1938 był zwolennikiem idei wielkoniemieckiej. Odznaczony był Medalem ku Upamiętnieniu 13 marca 1938 r. Zmarł 20.06.1940 r.

źródło: Die Soldatische Tat im Westen, red. E. Wittek, Berlin 1941 r,
tłum. Hainrich

---

¹ Był to czołg Pz 35 (t), zniszczony 19 czerwca 1940 r. przez działko 25 mm francuskiego 46 GRDI (grupy rozpoznawczej z dywizji piechoty). Zginął jeden członek jego załogi – Unteroffizier Anton Droge („Blitzkrieg in the West: Then and Now”, Jean Paul Pallud).